W Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki zabrzmi muzyka do wystawionego w dwudziestoleciu międzywojennym baletu Cudowny mandaryn.

Młodszy o jedenaście lat od Święta wiosny jednoaktowy balet Bartóka do dziś nie zyskał aż tak wielkiego uznania, jak kompozycja Igora Strawińskiego. Historia mogłaby potoczyć się inaczej, gdyby premiera Cudownego mandaryna odbyła się w Paryżu, a nie w Kolonii. Być może dzięki przedstawieniu dzieła w stolicy Francji skandal towarzyszący premierze odbiłby się znacznie szerszym echem. Tak się jednak nie stało, a Cudowny mandaryn zdobywa do dziś popularność głównie w formie suity orkiestrowej stworzonej na bazie muzyki do całego baletu. Intensywna, miejscami drapieżna, mieniąca się jaskrawymi barwami muzyka Bartóka jest doskonałym dopełnieniem bezkompromisowej treści baletu. Dzieło niespełna czterdziestoletniego wówczas kompozytora jawi się dziś jako jedno z arcydzieł ekspresjonizmu.

Libretto Cudownego mandaryna, które wyszło spod pióra Melchiora Lengyela, doskonale sprawdziłoby się dziś jako scenariusz thrillera z elementami science fiction. To opowieść o życiu półświatka w centrum wielkiej metropolii. Trzej bandyci zmuszają pewną młodą kobietę do udziału w planowanych przez nich zbrodniach. Jej zadaniem ma być zwabianie mężczyzn, którzy mają paść ofiarą rabunku. Czarowi dziewczyny ulega wydający się pochodzić z jakby innego, ezoterycznego, świata cudzoziemiec w stroju chińskiego mandaryna. Zaatakowany przez bandytów, nie umiera, dopóki nie spocznie w ramionach niewiasty. Jak słusznie zaznaczyła jedna z polskich znawczyń baletu, Irena Turska, w ujęciu kompozytora postać mandaryna odwołuje się do dostojników chińskich jedynie w sposób metaforyczny. Nawiązując do takich motywów, jak władza i siła ducha, Bartók podkreśla główne cechy nadludzkiej wręcz postaci, która nie spocznie, póki nie zaspokoi targających nią namiętności.

NFM Filharmonia Wrocławska / fot. Łukasz Rajchert

Program: