Wystawa zorganizowana została jako wspólna inicjatywa Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz Galerii Narodowej w Berlinie (Nationalgalerie, Staatliche Museen zu Berlin), jak również Fundacji Alexandra i Renaty Camaro. Projekt, który przygotowywały od trzech lat kuratorki – Barbara Ilkosz i Dagmar Schmengler, poprzedzony został obszernym stanem badań, opublikowanym w towarzyszącym wystawie katalogu. Wrocławska ekspozycja potrwa do 30 czerwca i wzbogacać ją będzie bogaty program wykładów, spotkań i oprowadzeń kuratorskich, którego kalendarium dostępne jest na stronie internetowej Muzeum.

Otto Mueller to malarz, mentor i mag w jednej osobie. To wyjątkowo charyzmatyczny artysta przedwojennej bohemy, członek ekspresjonistycznej grupy artystycznej z Drezna – „Die Brücke”, ale również wykładowca ówczesnej Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu, gdzie uczył od 1919 roku aż do śmierci w 1930 r. Przez lata wypracował swój własny indywidualny styl, którym wyróżniał się wśród niemieckich ekspresjonistów. Liryczność, nostalgia, subtelność, przygaszona paleta, w której dominują ciepłe kolory ziemi w połączeniu z wyrazistym konturem oraz redukcją formy stanowią jego znak rozpoznawczy. Głównym obszarem poszukiwań Muellera były syntetyczne, kobiece akty na tle pejzażu, a także liczne sceny z życia cyganów – składające się na tzw. Tekę cygańską. To uwieczniony na płótnie romski folklor czy też bardziej sugestywne, „przesycone erotyką obrazy cygańskiej Arkady”. Część z nich zobaczymy na wystawie. Otto Mueller oprócz tradycyjnego medium, zajmował się grafiką warsztatową, a zwłaszcza upodobał sobie barwną litografię.

Aktualna ekspozycja prezentuje dorobek twórczy artysty w szerszym kontekście, na tle środowiska artystycznego Wrocławia, w tym jego uczniów i kontynuatorów, jak na przykład Alexandra Camaro czy Jana Cybisa. Zobaczymy również prace kolegów – pedagogów wrocławskiej Akademii, takich jak Oskar Moll, Alexander Kanoldt, Oskar Schlemmer, Georg Muche czy Johannes Molzahn. Spośród współczesnych artystów nawiązujących do twórczości mistrza należy wymienić niewątpliwie Zdzisława Nitkę, którego prace – reprezentujące nurt Nowych Dzikich, wzbogacają całość ekspozycji.

Przemierzając sale wystawowe trudno nie oprzeć się wrażeniu, że zachowana spuścizna Ottona Muellera jest przejmująco uboga pod względem ilości prezentowanych prac. Dorobek całego życia artysty reprezentują jedynie jednostkowe dzieła. Te „oszczędnie zapełnione” ściany ekspozycji przypominają o niechlubnej karcie historii, która dotknęła wszystkie dzieła sztuki, uznane przez nazistów za sztukę zdegenerowaną. Konfiskatą dzieł, głownie niemieckich ekspresjonistów, objęte zostały również prace Ottona Muellera, a dokładnie 357 obrazów, akwareli, rysunków oraz litografii przedstawiających świat minionej epoki, która na zawsze odeszła w zapomnienie.

^{tekst i foto: Barbara Haręża}