Szalenie przejmujący spektakl zakończył 44. Przegląd Piosenki Aktorskiej. Był wydarzeniem z pogranicza gatunków. Łączył w sobie elementy literatury faktu, współczesnego baletu, antycznego chóru, misterium… W formie – powściągliwy, w treści – uniwersalny, a emocjonalnie – o olbrzymim polu rażenia. Niezwykle poruszający temat, aktualny do granic bólu, dotyczył kobiet i wojny. Widowisko cudowne muzycznie, wielogłosowe, wizualnie zachwycające.
Grupa kobiet (i jedna dziewczynka) opowiada słowem, ruchem, gestem, krzykiem i śpiewem o dramacie dziejącym się za naszą wschodnią granicą, rozgrywającym się w sercach i umysłach znajomych, sąsiadów, osób które mijamy na ulicy nie przypuszczając nawet, że uciekli przed wojną.
Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny” w reżyserii Marty Górnickiej tworzy dwadzieścia jeden kobiet (i jedna dziewczynka): Ukrainki – uciekinierki z Mariupola, Kijowa, Irpienia i Charkowa – Białorusinki i Polki. Śpiewają dziecięce wyliczanki, pradawne pieśni, rzucają zaklęcia, krzyczą, czule opowiadają o osobistych doświadczeniach.
W pierwszej scenie słyszymy szczedriwka, rytuał szczęścia i odrodzenia, życzenia dla wszystkich ludzi, na nowy czas, na całe, dobre życie. Kolejne pieśni miksują się z kroniką napaści Rosji na Ukrainę i z indywidualnymi historiami uchodźczyń. Możemy czytać teksty wyświetlane na telebimach. Obserwujemy kobiety w praktycznych strojach, dynamicznie poruszające się na scenie bez dekoracji i bez specjalnych efektów świetlnych. Drewniany podest rezonuje pod ich krokami zdeterminowanymi emocjami. Z widowni, całością wyraziście zawiaduje oświetlona wiązką jasnego światła kompozytorka i dyrygentka – Marta Górnicka. Wszytko to robi piorunujące wrażenie na publiczności.
Po spektaklu niektórzy zadają pytanie – Czy tragedia dziejąca się aktualnie to temat do teatralnego przetworzenia? Czy takie artystyczne realizacje powinny być wystawiane na scenach teatralnych, podczas gdy na scenie życia właśnie rozgrywa się ta okrutna opowieść?
Przegląd Piosenki Aktorskiej drąży, stawia pytania, prowokuje do rozmów. Nawet długo po jego 44. edycji.
Oprac. dj ole
Partnerzy projektu: Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka; Nowy Teatr w Warszawie; Instytut Ukraiński; Fundacja dla Wolności w Warszawie (niezależna, publiczna organizacja non-profit działająca na rzecz migrantów z Ukrainy, Czeczenii, Białorusi, Tadżykistanu i innych krajów, którzy osiedlili się w Warszawie i do których kierowane jest największe wsparcie); „Przystanek Świetlica” (świetlica dla dzieci i młodzieży migranckiej); Solidarny Dom Kultury „Słonecznik” (Centrum Społeczności Ukraińskich Artystów w Warszawie).
Projekt współfinansuje m.st. Warszawa.
koncepcja, reżyseria: Marta Górnicka
libretto: Marta Górnicka & zespół (ukraińsko-białorusko-polski)
muzyka: Wojciech Frycz, Marta Górnicka, tradycyjna muzyka ukraińska, białoruska i polska; cytat ze „Szczedriwki” Nikołaja Leontowicza
choreografia: Evelin Facchini
scenografia: Robert Rumas
kostiumy: Joanna Załęska
współpraca dramaturgiczna: Olga Byrska, Maria Jasińska
wideo, dokumentacja wideo: Michał Rumas, Justyna Orłowska
projekcje wideo: Michał Jankowski
światło: Artur Sienicki
trenerka głosu i przygotowanie wokalne: Joanna Piech-Sławecka
inspicjentka i asystentka reżyserki: Bazhena Shamovich
asystentka choreografki: Maria Bijak
warsztaty ruchowe: Krystyna Lama Szydłowska
ukraińskie tłumaczenie libretta: Olesya Mamchych
białoruskie tłumaczenie libretta: Maria Pushkina
angielskie tłumaczenie libretta: Aleksandra Paszkowska
konsultacja z zakresu etnomuzykologii ukraińskiej: Anna Ohrimchuk
konsultacja dot. ukraińskich zabaw dziecięcych: Venera Ibragimova
tłumaczenie podczas prób: Marharyta Huretskaya
przygotowanie napisów: Zofia Szymanowska
produkcja: Fundacja CHÓR KOBIET w Warszawie i Maxim Gorki Theater w Berlinie w koprodukcji z Teatrem Powszechnym w Warszawie; Festival d’Avignon; Maillon, Théâtre de Strasbourg – Scène européenne; SPRING Performing Arts Festival (Utrecht); Tangente St. Pölten – Festival Für Gegenwartskultur (Austria)
Obsada: Liza Kozlova, Palina Dabravoĺskaja, Svitlana Onischak, Kateryna Taran, Svitlana Berestovska, Valeriia Obodianska, Sasha Cherkas, Maria Tabachuk, Yuliia Ridna, Natalia Mazur, Aleksandra Sroka, Katarzyna Jaźnicka, Bohdana Zazhytska, Anastasiia Kulinich, Hanna Mykhailova, Katerina Aleinikova, Elena Zui-Voitekhovskaya, Kamila Michalska, Maria Robaszkiewicz, Polina Shkliar, Ewa Konstanciak
Producentki z ramienia Fundacji CHÓR KOBIET: Marta Kuźmiak, Iwa Ostrowska Producentki międzynarodowej trasy: Anna Galas-Kosil, Alicja Berejowska
Producentka z ramienia Teatru Powszechnego: Magdalena Płyszewska
