Decyzją jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius Ewa Lipska, wybitna poetka, ale też felietonistka i redaktorka będzie kolejną autorką, której dorobek poetycki miasto Wrocław uhonoruje Silesiusem. Tym samym dołączy ona do zacnego grona, w którym znaleźli się już m.in. Tadeusz Różewicz, Urszula Kozioł, Stanisław Barańczak, czy nagrodzony w roku ubiegłym Bohdan Zadura.

Jury, pracujące pod przewodnictwem prof. Andrzeja Zawady, ogłosiło także listę siedmiu tomików, które powalczą o Silesiusa w kategorii książka roku oraz trzech, których autorzy ubiegać się będą o Silesiusa za najlepszy debiut. Wszystkich laureatów poznamy 18 maja podczas 4. edycji Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius. W ramach festiwalu odbędą się także spotkania z laureatką Silesiusa za całokształt twórczości, jak i wszystkimi poetkami i poetami nominowanymi.

Lista finalistek i finalistów Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius:

Książka roku:

• Tomasz Bąk, Utylizacja. Pęta miast, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu – (ur. w 1991 w Tomaszowie Mazowieckim) – poeta, autor dwóch książek z wierszami. Laureat Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii debiut za tom Kanada, za tom [beep] Generation nominowany do nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Mieszka w Łodzi.
• Kamila Janiak, wiersze przeciwko ludzkości, Wydawnictwo WBPiCAK i Staromiejski Dom Kultury w Warszawie – (ur. 1984) – napisała trzy książki: frajerom śmierć i inne historie (2007), kto zabił bambi (2009), zwęglona jantar (2016). Śpiewa i pisze teksty w zespołach: DAS MOON, We Hate Roses, Krůk, Delira & Kompany, Tak Zwani Mordercy. Chce jeszcze więcej.
• Adam Kaczanowski, Cele, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu – (ur. 1976) – raczej pisarz, trochę performer, opublikował kilka książek poetyckich (m.in. Stany, Nowe zoo, Szkielet małpy. Szept, Co jest nie tak z tymi ludźmi?) oraz trzy powieści. Poznaniak, mieszka w Warszawie.
• Aldona Kopkiewicz, Szczodra, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu – (ur. w 1984 r. w Szczecinie) – autorka poematu sierpień, nagrodzonego Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius (2016) za debiut roku. Publikuje także bajki i eseje.
• Małgorzata Lebda, Sny uckermӓrkerów, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu – (ur. 1985) – dorastała w beskidzkiej wsi (Żeleźnikowej Wielkiej). Ostatnio wydała tom Matecznik (WBPiCAK, Poznań 2016). Doktor nauk humanistycznych. Nauczycielka akademicka. Ultramaratonka i taterniczka. Fotografuje. Mieszka w Krakowie.
• Jacek Łukasiewicz, Wiązania, wydawnictwo j – (ur. w 1934 r. we Lwowie) – krytyk literacki, historyk literatury, poeta, emerytowany profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Rady Redakcyjnej miesięcznika „Odra”. Opublikował książki o literaturze m. in. Szmaciarze i bohaterowie (1963), Zagłoba w piekle (1965), Z Mieczysławem Jastrunem spotkania w czasie (1982), Oko poematu (1991), Wiersze w gazetach (1992), Mickiewicz (1996), Herbert (2001), Grochowiak i obrazy (2002), Ruchome cele (2003). Debiutował jako poeta tomem Moje i twoje (1959), potem wydał m. in. Zabawy zimowe (1968), Album (1983), Deszczyk i inne wiersze (2005). Laureat m.in. Nagrody Miasta Wrocławia, Nagrody Polskiego Pen Clubu, nagrody im. Kazimierza Wyki.
• Krzysztof Siwczyk, Mediany, Wydawnictwo a5 – (ur.1977r.) – autor książek poetyckich i eseistycznych. Debiutował w 1995 tomem Dzikie dzieci. Laureat wielu nagród poetyckich (m.in. nagrody Czasu Kultury za najlepszy debiut poetycki w 1995, nagrody im. Jacka Bierezina w 1995, nagrody Fundacji Kultury w 1999). Mieszka w Gliwicach.

Debiut roku:

• Maciej Bobula, Wsie, animalia, miscellanea, Fundacja Duży Format – (ur. 1988) – prozaik, poeta, nauczyciel, socjalista. Autor noweli Dunkelheit w zbiorze wydanym przez Korporację Ha!art Bękarty Wołgi. Klechdy miejskie. Prócz tego autor opowiadań i felietonów w czasopiśmie Ha!art, opowiadań w zinach literackich (np. „Warchlaki”) i zbiorze Pisanie Nowej Rudy. Wiersze publikował w „Odrze” i „Wakacie”, a artykuły naukowe w Ekranach i Studiach Filmoznawczych.
• Michał Domagalski, Poza sezonem, Biuro Literackie – urodzony w 1982 roku w Ostrzeszowie. Mieszka i pracuje jako nauczyciel w Poznaniu. Obecnie redaktor prowadzący portalu Wywrota.pl.
• Jan Rojewski, Ikonoklazm, Biuro Literackie – urodził się w 1994 roku w Łodzi. Jest finalistą konkursu im. J. Bierezina, laureatem konkursu im. R. Wojaczka i 13. edycji Połowu. Jako dziennikarz stale współpracuje z „Rzeczpospolitą” i „Polityką”.

Lipska – poetka osobna

Ewa Lipska (foto: Maksymilian Pflegel – archiwum WDL)

Ewa Lipska (ur. 1945 w Krakowie) jest bezdyskusyjnie jedną z najwybitniejszych współczesnych poetek, zaliczaną, nieco wbrew własnej woli, do generacji Nowej Fali. Debiutowała książką poetycką pt. Wiersze w 1967, od tego momentu wydała przeszło trzydzieści książek poetyckich, z których za najważniejsze uznaje się tomiki: Czwarty zbiór wierszy (1974), Piąty zbiór wierszy (1978), Dom Spokojnej Młodości. Wiersze wybrane (1979), Przechowalnia ciemności (1985), Strefa ograniczonego postoju (1990), Stypendyści czasu (1994), 1999 (1999), Sklepy zoologiczne (2001), Gdzie indziej (2005), Czytnik linii papilarnych (2015) i Pamięć operacyjna (2017). Jest ponadto autorką powieści – Sefer (2009). W roku 2018 nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się publikacja Boli tylko, gdy się śmieję. Listy i rozmowy, stanowiąca wybór listów do i od Stanisława Lema i Tomasza Lema. Lipska uhonorowana została ponadto szeregiem nagród literackich, w tym Nagrodą im. Kościelskich, Nagrodą Miasta Krakowa, Nagrodą Literacką Gdynia czy, w tym roku, Nagrodą im. Jerzego Turowicza.

Poezja Lipskiej doceniana jest m.in. za niespotykaną ironię, w czym wielu przez lata doszukiwało się wpływu jej przyjaciółki, Wisławy Szymborskiej. Nie ulega jednak wątpliwości, że Ewa Lipska bardzo szybko wybiła się na poetycką samodzielność, wypracowując swój niepowtarzalny język, a także, skupiając się w swojej twórczości na wnikliwej analizie otaczającej ją rzeczywistości i celnym społecznym krytycyzmie (sprawdzającym się tak w PRL-u, jak i w cyfrowej rzeczywistości drugiej dekady XXI wieku).

Wyboru laureata oraz finalistów podczas posiedzenia 18 marca dokonało jury w składzie:

• Andrzej Zawada (przewodniczący),
• Anna Kałuża,
• Piotr Kępiński,
• Karol Maliszewski,
• Joanna Orska,
• Adam Popraw,
• Justyna Sobolewska.

Program 4. Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius:

wtorek, 14 maja 2019r,

• 15.00 Atak poezji – performance Teatru Ej Aj, który skonfrontuje wrocławian korzystających z Przejścia Świdnickiego, jednego z najczęściej uczęszczanych szlaków komunikacyjnych w mieście, z poezją
• 16.45 Listy Rafała Wojaczka do matki – wernisaż wystawy korespondencji wybitnego poety związanego z Wrocławiem, która zainauguruje działalność „Galerii w oknie”, nowej inicjatywy literacko-artystycznej Klubu Proza
• 17.00 Eseje Tymoteusza Karpowicza – premiera książki Wydawnictwa Warstwy z udziałem redaktorki tomu – Joanny Roszak – oraz Jana Stolarczyka, przyjaciela Karpowicza i długoletniego redaktora jego pism (prowadzenie: Bartosz Małczyński).
• 18.30 Spotkanie z Serhijem Żadanem – z wybitnym ukraińskim poetą i prozaikiem, laureatem m.in. Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, o poezji porozmawia Bohdan Zadura, dwukrotny laureat Silesiusa z 2011 (Książka roku) i 2018 roku (całokształt), (tłumaczenie: Olga Chrebor).
• 21.00 Koncert Przepych & Pochwalone – awangardowo i poetycko, ale też alternatywnie i punkowo zagrają dwie formacje: wrocławski duet Przepych oraz doskonale znana ze współpracy z poetkami punkowo-folkowo-feministyczna grupa Pochwalone

środa, 15 maja 2019r.

• 10.00–13.00 Warsztaty translatorskie z Petrem Hrušką i Leszkiem Engelkingiem – zajęcia dla studentów bohemistyki z udziałem uznanego współczesnego czeskiego poety oraz tłumacza literatury (nie tylko) czeskiej. [Wydarzenie zamknięte]
• 17.00 Poezja czeska: Petr Hruška – spotkanie z poetą, scenarzystą i krytykiem literackim, jednym z najchętniej przekładanych na język polski poetów czeskich (prowadzenie: Leszek Engelking, tłumaczenie: Anna Wanik)
• 18.30 Spotkanie z Miriam Van hee – rozmowa o przenikliwej i niezwykle bezpośredniej twórczości belgijskiej poetki piszącej po flamandzku, którą poprowadzi Jerzy Koch, wykładowca akademicki oraz tłumacz literatury niderlandzkiej i afrikaans (tłumaczenie: Małgorzata Dowlaszewicz)
• 20.00 Awangarda według Sosnowskiego i Orskiej – spotkanie z laureatem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt z 2017 roku, Andrzejem Sosnowskim, oraz Joanną Orską, krytyczką literacką i jurorką Silesiusa, wokół premiery zredagowanej przez nich antologii Awangarda jest rewolucyjna, albo nie ma jej wcale (WBPiCAK w Poznaniu).

czwartek, 16 maja 2019r.

• 17.00 Salon Silesiusa: Debiut – spotkanie z autorami nominowanymi do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2019: Maciejem Bobulą (wsie, animalia, miscellanea), Michałem Domagalskim (Poza sezonem) i Janem Rojewskim (Ikonoklazm) (prowadzenie: Paweł Mackiewicz)
• 18.30 Poezja czeska: Jitka N. Srbová, Ladislav Zedník, Jonáš Hájek – spotkanie z udziałem jednych z najciekawszych i najczęściej nagradzanych współczesnych poetek i poetów czeskich średniego i młodszego pokolenia, które poprowadzi poetka i tłumaczka Zofia Bałdyga (tłumaczenie: Anna Wanik)
• 20.00 Litografie dawnego Stanisławowa – czytanie i dyskusja wokół cyklu wierszy Jurija Andruchowycza z udziałem autora oraz tłumacza tekstów – Marka Otwinowskiego (prowadzenie: Irek Grin)
• 21.30 Koncert Andruchowycz & Karbido – wspólny występ gwiazdy ukraińskiej literatury i wrocławskiego zespołu, podczas którego zaprezentowany zostanie materiał z ich płyty „Litografie”

piątek, 17 maja 2019r.

• 10.00–12.00 Licealna lekcja poetycka – lekcja zaadresowana do uczniów wrocławskich liceów z udziałem poetów: Marcina Barana i Marcina Sendeckiego (prowadzenie: Jacek Bierut) [Wydarzenie zamknięte]
• 17.00 Rytmy albo wiersze stałe – spotkanie z Bogusławem Kiercem, poetą, aktorem i reżyserem teatralnym, z okazji premiery jego poematu ukazującego się nakładem Wydawnictwa Warstwy (prowadzenie: Andrzej Zawada)
• 18.30 Salon Silesiusa: Książka roku – spotkanie z autorkami i autorami nominowanymi do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2019: Tomaszem Bąkiem (Utylizacja. Pęta miast), Kamilą Janiak (wiersze przeciwko ludzkości), Adamem Kaczanowskim (Cele), Aldoną Kopkiewicz (Szczodra), Małgorzatą Lebdą (Sny uckermӓrkerów), Jackiem Łukasiewiczem (Wiązania) i Krzysztofem Siwczykiem (Mediany) (prowadzenie: Paweł Próchniak).
• 21.00 Konkurs jednego wiersza o poezji – otwarty konkurs poetycki, w którym próby poetyckie uczestników ocenią poetki i poeci (m.in. Konrad Góra, Małgorzata Lebda czy Agnieszka Wolny-Hamkało). Na laureatów czekają nagrody pieniężne (prowadzenie: Karol Pęcherz)

sobota, 18 maja 2019r.

• 13.00 (wejście w las) – spotkanie z Pauliną Pidzik wokół jej debiutu poetyckiego wydanego nakładem Fundacji KONTENT (prowadzenie: Waldemar Mazur, współorganizator: Kraków Miasto Literatury UNESCO).
• 14.30 Salon Silesiusa: Ewa Lipska – rozmowa z jedną z najwybitniejszych współczesnych polskich poetek, słynącą z ironii i celnego komentowania otaczającej nas rzeczywistości, tegoroczną laureatką Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt pracy twórczej (prowadzenie: Wojciech Bonowicz).
• 16.00 Koniec wakacji Barana i Sendeckiego – czytanie i dyskusja wokół premiery poematu napisanego wspólnie przez Marcina Barana i Marcina Sendeckiego. Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa j (prowadzenie: Paweł Próchniak).
• 19.00 Gala Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius [Wydarzenie zamknięte]

niedziela, 19 maja 2019r.

• 12.00 Salon Silesiusa: Spotkanie z laureatami Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2019 – rozmowę ze zdobywcami Silesiusa 2019 w kategorii Książka roku i Debiut roku, których poznamy podczas gali 18 maja, poprowadzi jurorka Nagrody – Justyna Sobolewska
• 13.30 „KONTENT” na Festiwalu Silesius – spotkanie z członkiniami zespołu redakcyjnego kwartalnika literackiego „KONTENT”: Weroniką Janeczko, Aleksandrą Kucharską i Zuzanną Salą, które opowiedzą o trudach, sensie i satysfakcji płynącej z wydawania pisma literackiego (prowadzenie: Jakub Skurtys, współorganizator: Kraków Miasto Literatury UNESCO).
• 17.00 Poezja czeska: Milan Děžinský – spotkanie z jednym z najczęściej nagradzanych czeskich poetów, laureatem m.in. nagrody Magnesia Litera czy międzynarodowej poetyckiej Nagrody Václava Buriana (prowadzenie: Zofia Bałdyga, tłumaczenie: Anna Wanik).
• 18.30 Wieczór poetycki Agnieszki Wolny-Hamkało – spotkanie wokół poetyckiej twórczości jednej z najaktywniejszych i najciekawszych literackich osobowości Wrocławia, na co dzień poetki, prozaiczki, scenarzystki i animatorki kultury (prowadzenie: Jakub Skurtys).
• 20.00 Poetycki seans filmowy: „Całkowite zaćmienie” – melodramat historyczny z 1995 roku w reżyserii Agnieszki Holland, oparty na biografiach dwóch francuskich XIX-wiecznych poetów, Arthura Rimbaud i Paula Verlaine’a, w role których wcielili się Leonardo DiCaprio i David Thewlis

O Silsesiusie

Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius, wręczana od 2008 roku, ma na celu wyróżnienie i promocję najważniejszych dzieł i twórców rodzimej poezji. Fundatorem nagrody jest miasto Wrocław, a jej nazwa pochodzi od śląskiego poety barokowego Angelusa Silesiusa. Od początku istnienia Nagroda Poetycka Silesius przyznawana jest w trzech kategoriach: za całokształt pracy twórczej, książkę roku i debiut roku. W 2008 roku jako pierwsi statuetki Silesiusa otrzymali Tadeusz Różewicz (całokształt twórczości), Andrzej Sosnowski (książka roku) oraz Julia Szychowiak (debiut). Za całokształt pracy twórczej w kolejnych latach nagradzani byli także: Stanisław Barańczak (2009), Piotr Sommer (2010), Urszula Kozioł (2011), Marcin Świetlicki (2012), Krystyna Miłobędzka (2013), Darek Foks (2014), Jacek Podsiadło (2015), Julian Kornhauser (2016), Andrzej Sosnowski (2017) i Bohdan Zadura (2018).

Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius stanowią statuetka Silesiusa oraz nagroda pieniężna fundowana przez miasto Wrocław w wysokości 100 000 zł (całokształt twórczości), 50 000 zł (książka roku) i 20 000 zł (debiut roku).

Organizatorem Nagrody Silesius, podobnie jak i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, od 2018 roku jest Wrocławski Dom Literatury. Z kolei od 2016 roku Nagrodzie towarzyszy Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius (także organizowany przez WDL), którego czwarta edycja odbędzie się w dniach 14–19 maja 2019 i będzie miała bardzo międzynarodowy charakter. Gościem honorowym tegorocznej edycji będą Czechy – organizatorzy zaplanowali trzy spotkania z udziałem czeskich poetów różnych pokoleń, a także warsztaty translatorskie. Ponadto Wrocław odwiedzi także Belgijka Miriam Van hee, a także świetnie znani polskim czytelnikom Jurij Andruchowycz i Serhij Żadan z Ukrainy – obaj opowiadać będą o mniej znanej, poetyckiej stronie swojej twórczości.

Wśród gości z Polski, oprócz poetek i poetów nominowanych w tegorocznej edycji Silesiusa, czytelnicy będą mieli okazję spotkać m.in.: Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszkę Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Bogusława Kierca, Wojciecha Bonowicza, Joannę Roszak czy Bohdana Zadurę. Odbędą się też autorskie czytania (m.in. premierowego poematu napisanego wspólnie przez Marcina Barana i Marcina Sendeckiego), konkurs poetycki, a także – tradycyjnie już – działania performatywne w przestrzeni miejskiej i lekcje poetyckie dla młodzieży. W ramach programu muzycznego wystąpią m.in. Karbido z Andruchowyczem i Pochwalone.

Tak bogaty program MFPS to efekt współpracy Wrocławskiego Domu Literatury z odbywającym się równolegle festiwalem Poznań Poetów, a także CzechLitem – Czeskim Centrum Literackim z Pragi. Pełny program 4. MFP Silesius zostanie ogłoszony 5 kwietnia.

Fundatorem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius jest miasto Wrocław. Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Organizator: Wrocławski Dom Literatury