W grudniu nakładem Wydawnictwa Znak ukazała się książka Katarzyny Kłosińskiej i Michała Rusinka „Dobra zmiana”.
„Dobra zmiana” Katarzyny Kłosińskiej i Michała Rusinka to wynik wnikliwych obserwacji i badań prowadzonych przez autorów w latach 2015–2019, układający się w słownik języka władzy tego okresu.
A jak antypolski, E jak element animalny, D jak demon postępu, M jak mordy zdradzieckie – brzmi niepokojąco? A może już przywykliśmy?
Język rządzących nie tylko przenika do naszej mowy codziennej, ale również kreuje naszą rzeczywistość. Może być źródłem żartu, ale też źródłem przemocy. Autorzy z językoznawczą dociekliwością odkrywają, co kryje się za najpopularniejszymi z używanych przez władzę słowami i jak wpływają one na naszą codzienność i postrzeganie świata.
Rusycyzm „sort” nabiera nowego znaczenia i nie odnosi się już tylko do towarów przeznaczonych na sprzedaż (pierwszy sort jabłek), ale także do ludzi, uprzedmiotawiając ich skutecznie. „Spacerowicze” otrzymują prześmiewczy charakter i pomagają odreagować frustrację spowodowaną próbą umniejszenia ich roli synonimem manifestantów.
Autorzy słownika często analizują retorykę militarną, próbując wyjaśnić dlaczego media sprzyjające władzy zamiast afery bombowej, która mogłaby wysadzić w powietrze układ polityczny, posługują się określeniem kapiszon.
Fachowcy od języka przywołują nazwiska polityków, którzy posłużyli się konkretnym słowem w określonym kontekście np. w programie telewizyjnym, czy radiowym. Rzetelnie spisane przypisy odsyłają czytelnika do źródeł komunikatów, najczęściej są to strony internetowe. W zwięzłych rozdziałach, dostajemy wyjaśnienie ukrytej manipulacyjnej tendencji, orwellowskiej techniki, którą posługują się nadawcy.
Ta fascynująca książka pokazuje, jak poprzez manipulowanie słowami, formułami, idiomami partia rządząca nie tylko zmienia arbitralnie ich znaczenia, ale też buduje fałszywe światy, usiłując narzucić odbiorcom – czytelnikom, widzom, entuzjastom internetu, swoje poglądy. Brońmy się przed ofensywą manipulatorów! Ta książka nie tylko ujawnia metody ich postępowania, także przed nimi ostrzega – pisze Michał Głowiński.
„Dobra zmiana” Katarzyny Kłosińskiej i Michała Rusinka to słownik, który demaskuje język manipulacji. Warto mieć go na półce i zaglądać do niego regularnie. Szkoda byłoby nie dać sobie szansy na bycie świadomym, aby skutecznie odpierać ataki sugestii i perswazji.
O autorach:
Dr hab. Katarzyna Kłosińska – językoznawczyni, pracownik naukowy Wydziału Polonistyki UW, przewodnicząca Rady Języka Polskiego PAN. Prowadzi audycję Co w mowie piszczy? w radiowej Trójce.
Dr hab. Michał Rusinek – pracownik naukowy Wydziału Polonistyki UJ, członek Rady Języka Polskiego PAN. Specjalizuje się w retoryce. Autor wielu bestsellerów, m.in. Nic zwyczajnego i Pypciów na języku.
oprac. i foto: Dorota Olearczyk
Tekst powstał dzięki uprzejmości Wydawnictwa Znak.